EDATLAR
Yalnız başlarına anlamları olamayan, cümle içerisinde kelimeler arasında anlam ilgileri kuran kelimelere edat denir. Edatlar cümleden çıkarıldığı zaman cümlenin anlamında bozulmalar yaşanır. Bazı edatlar:
Gibi: Kullanıldığı cümlelerde benzerlik ve eşitlik anlamı katar.
Örnek: aslan gibi çocuk, melek gibi insan
Göre: -e hal eki almış kelimelerden sonra gelir ve karşılaştırma anlamı kata.
Örnek: Duyduklarıma göre en iyisini yapmış.
Kadar: benzerlik, karşılaştırma, yakınlık, ölçü anlamları katar.
Örnek: Bir ton kadar kağıt toplandı.
İçin: Neden-amaç sonuç ilgisi kurar.
Örnek: Düştüğü için canı acımış.
İle: Birliktelik, araç, alet ve benzeri anlamları katar. ( Bazı kullanımlarda -i harfi düşebilir.)
Örnek: Trabzon’a uçak ile gitti.
Bıçakla kestiler.
Not: Diğer edatlar: üzere, yalnız, karşı, ancak, sanki, beri, doğru…
BAĞLAÇLAR
Anlam yönünden birbiriyle ilgili kelime ve cümleler arasında anlam ilişki kuran kelimelere bağlaç denir. Cümleden çıkarıldıkları zaman anlamda daralma bozulma olmaz. Yerlerini virgül veya noktalı virgül konulabilir. Başlıca bağlaçlar: ve, de, ki, ile, yine, yoksa, hem, ne… ne, ama, fakat, lakin, ancak…
Örnek: Ali ve Ahmet yan yana oturuyor.
Enes de gelsin.
Ne okudum ne yazdım.
Akşama gelirim ancak ödevimi tamamlarsam.
Not: De bağlacı ile hal eki -de’yi karıştırmamak için cümleden çıkarılarak okunur; anlam bozulursa hal eki, bozulamasa bağlaç olandır.
Örnek: Arkadaşımı bahçede bekliyorum. (Anlam bozuluyor hal eki)
Oyuna Sibel de katıldı. (Anlam bozulmuyor bağlaç)
sıradan dersler
